به‌نظر می‌رسد زندگی روزمره ما بدون چرخش موتورها، مختل‌می‌شود و از کاربردی‌ترین و دردسترس‌ترین وسایل‌گرفته تا آنچه در صنعت، تکنولوژی و کشاورزی به‌کارمی‌رود با موتورها کارمی‌کنند، به‌عنوان‌مثال نزدیک‌ترین آن‌ها، الکتروموتور موجود در کامپیوتر خانگی یا لپ‌تاپ است که شامل دو الکتروموتور است. یکی از آن‌ها وظیفه چرخش هارددیسک را برعهده دارد و دیگری برای تهویه و ایجاد جریان هوا در کامپیوتر نصب شده است. نمونه‌های دیگری از الکتروموتور در آشپزخانه، الکتروموتور ماشین‌لباسشویی یا الکتروموتور هودآشپزخانه می‌باشد. در مقاله راهنمای خرید الکتروموتور سعی‌کرده‌ایم پس از آشنایی شما با انواع الکتروموتور، به شما بگوییم که در هنگام خرید یک الکتروموتور به چه چیزهایی باید دقت کنید و خرید چه برندهایی می‌تواند کیفیت و کارایی الکتروموتور شما را تضمین کند.
الکتروموتور یا موتورالکتریکی چیست؟
نوعی ماشین است که انرژی الکتریکی را به حرکت مکانیکی تبدیل میکند. ایده‌کلی بر این اساس است که وقتی یک هادی حامل جریان الکتریسیته تحت اثر یک میدان مغناطیسی قرارمی‌گیرد، نیرویی روی آن، حامل جریان، از سوی میدان مغناطیسی اعمال می‌شود. اغلب موتورهای الکتریکی دوار هستند، اما موتورهای خطی هم وجود دارند.
راهنمای خرید الکتروموتور
هر موتورالکتریکی دوار از دو بخش متحرک و محرک تشکیل شده‌است. به بخش متحرک روتور و به بخش ثابت که معمولاً درون موتور قراردارد استاتور یا ایستانه نیز می‌گویند. در یک موتورالکتریکی، روتور به علت گشتاوری که ناشی از نیرو است و توسط میدان‌مغناطیسی ایجاد شده، به‌حول محور خود می‌چرخد، هر الکتروموتور براساس ساختارش توسط برق جریان مستقیم DC یا جریان متناوب AC تغذیه می‌شود.
اجزای الکتروموتور
یک الکتروموتور یا موتورالکتریکی از چند قسمت تشکیل شده است که عبارتند از:
1. روتور
به قسمت متحرک در الکتروموتور روتور گفته می‌شود که وظیفه ارائه قدرت مکانیکی طی فرایند تبدیل از قدرت الکتریکی از طریق شافت را برعهده دارد.
2. استاتور
استاتور جزء ثابت در الکتروموتور است که دارای سیم‌پیج یا آهنرباست که از طریق ایجاد میدان مغناطیسی و تبادل این میادین با روتور باعث چرخش روتور که در مرکز آن شافت قرار گرفته می‌شود.
3. بلبرینگ‌ها
در ابتدا و انتهای شافت از بلبرینگ برای چرخش بهتر روتور حول محور خود استفاده می‌شود.
4. شکاف‌هوایی
بین جزء ثابت و متحرک الکتروموتور(روتور و استاتور) یک فاصله هوایی وجود دارد که باعث افزایش جریان مغناطیسی می‌شود.
5. سیم‌پیچ
سیم‌پیچ مجموعه‌ای از سیم‌های رسانای معمولاً از جنس مس است که در محفظه‌ای به نام کویل قرارگرفته و با عبور جریان الکتریکی از آن و اختلاف میدان‌مغناطیسی موجود در بین سیم‌پیچ و روتور و استاتور چرخش را کنترل میکند.
6. در‌کاسه‌ها
در ابتدا و انتهای هر الکتروموتور، بلبرینگ‌ها داخل صفحاتی به نام درکاسه، شافت را در مرکز قرار می‌دهند تا جریان چرخشی مکانیکی به درستی و با قدرت کامل و کنترل‌شده هدایت شود.
7. پوسته
تمامی اجزای ثابت و متغیر، داخل محفظه‌ای به نام پوسته قرارمی‌گیرند که کاملاً بسته و معمولاً از جنس چدن یا آلومینیوم است.
8. فن یا پروانه
در قسمت انتهای الکتروموتور و انتهای شافت یک پروانه قرار می‌گیرد که وظیفه هدایت جریان هوا از بیرون به داخل محفظه و پوسته را برعهده دارد.
9. منبع تغذیه
الکتروموتور، با انرژی الکتریکی راه‌اندازی می‌شود که با اتصال آن به تیغه‌های موجود در ترمینال باکس هر موتورالکتریکی راه‌اندازی می‌شود.
راهنمای خرید الکتروموتور
انواع الکتروموتور
الکتروموتورها براساس جریان برق مصرفی به دو دسته عمده تقسیم می‌شوند:
الکتروموتور DC یا جریان مستقیم
الکتروموتور AC یا جریان متناوب
همچنین می‌توان به نوع الکتروموتور تک‌فاز یا سه‌فاز آن‌ها اشاره کرد که هر کدام از این دو نوع، می‌توانند توان‌های متفاوتی داشته باشند.
الکتروموتورها براساس جنس بدنه و آلیاژ به‌کاررفته در ساخت آن‌ها نیز به دو دسته چدنی و آلومینیومی تقسیم می‌شوند.
حتما بخوانید: آشنایی با تاریخچه و اجزای الکتروموتور
کاربرد الکتروموتور
کاربرد الکتروموتور با توجه به نوع و ماهیت کاری آن بسیار وسیع است. انرژی مکانیکی به هر نوع حرکت مکانیکی اعم از حرکات افقی، عمودی، چرخشی و… منتج می‌شود، از حرکت موتور ساعت گرفته تا جرثقیل‌های سنگین؛ بنابراین حرکت بخش عمده‌ای از صنایع سبک و سنگین مرهون وجود الکتروموتور است.
کاربری الکتروموتور در لوازم خانگی نیز جایگاهی ویژه‌ای داشته و بسیاری از لوازم‌خانگی از وجود این وسیله برقی مکانیکی بهره می‌برند.
راهنمای خرید الکتروموتور
اولین و ساده‌ترین آن وجود کولر آبی است که به آن الکتروموتور کولری می‌گویند. در این الکتروموتورها، پمپ آب و بادبزن کولر هر دو از یک الکتروموتور تک‌فاز بهره می‌برند.
ماشین لباسشویی یک الکتروموتور با یک گیربکس قدرتمند دارد که از طریق چرخش لباس، شستشو را انجام می‌دهد.
چرخش گاز در لوله‌های انواع یخچال و فریزرهای خانگی، صنعتی و… مرهون وجود یک الکتروموتور موجود در موتور یخچال است؛ هزاران کاربرد دیگر الکتروموتور در لوازم‌خانگی از قبیل ماشین‌ظرفشویی، ساعت‌دیواری، هواکش‌های سرویس‌های بهداشتی و… از این دسته هستند.
تقریباً در تمامی صنایع، الکتروموتور کاربردهای فراوانی دارد. البته با توجه به تفاوت نوع کاربری الکتروموتور که فرضاً در مصارف دریایی باید دارای سطح حفاظتی بالا برای جلوگیری از نفوذ رطوبت باشد یا در کاربری‌های کوره‌های صنعتی خصوصیت ضدانفجاری داشته باشد، مدل آن فرق میکند.
خرید الکتروموتور
هنگام خرید، دو عامل بسیار مهم هستند:
سرعت الکتروموتور که از محاسبه تعداد گردش‌ها در یک ثانیه و میزان گشتاور با محاسبه گشتاور در شروع حرکت و گشتاورنامی محاسبه می‌شود.
گشتاورنامی که به معنای گشتاوری است که موتور با آن، با کمترین اصطکاک رو‌به‌رو است و بدون کمترین مقاومتی کارمی‌کند. در این شرایط معمولاً انتظار شما از دستگاه، بالاترین سرعت ممکن در انجام کاری سبک است.
همچنین در هنگام خرید الکتروموتور به این پارامترها هم دقت کنید:
- ولتاژ ورودی
- جریان‌ورودی
- گشتاورخروجی
- سرعت
- درجه حفاظت
- ضریب قدرت
- اندازه فریم
- شرایط محیطی
- کلاس عایقی
- راندمان
راهنمای خرید الکتروموتور
برندهای برتر بازار
الکتروموتور زیمنس(Siemens): قطعاً این شرکت نیازی به معرفی ندارد، شرکت زیمنس سالیان سال است که در عرصه تولید انواع الکتروموتورهای خانگی و صنعتی فعالیت میکند. این شرکت انواع الکتروموتورهای صنعتی تک‌فاز و سه‌فاز را عرضه میکند.
الکتروموتور وگ(WEG) : الکتروموتور WEG در ایران جزء چند برند مهم و برتر است که هم الکتروموتور معمولی و هم الکتروموتور ضدانفجار تولید میکند. کشور اصلی سازنده الکتروموتور وگ، برزیل است اما به دلیل استفاده گسترده این دینام در ایران، بیشتر مصرف‌کنندگان آن را به‌عنوان یک برند معتبر شناخته و در پروژه‌های مختلف از آن استفاده می‌کنند.
الکتروموتور الکتروژن(Electrogen): مجموعه صنعتی الکتروژن از جمله بزرگ‌ترین تولیدکنندگان الکتروموتور در خاورمیانه است که با داشتن کادری مجرب و باتجربه و خط‌های تولید اتوماتیک و نیمه اتوماتیک دارای ظرفیت کافی برای تأمین و تولید انواع الکتروموتور و انواع پمپ آب موردنیاز صنایع مختلف است.
حتما بخوانید: معرفی برند الکتروموتور وگ (WEG)
سخن‌پایانی
به نظر می‌رسد الکتروموتورها جزء جدایی‌ناپذیر صنایع مختلف سبک و سنگین هستند و بدون وجود آن‌ها هیچ چرخی قادر به چرخیدن نیست. بنابراین لازم است هنگام انتخاب و خرید الکتروموتورها، به کارایی، توان و کیفیت آن‌ها توجه ویژه شود. سه برند وگ، زیمنس و الکتروژن در میان برندهای موجود در بازار می‌توانند به میزان بسیارزیادی خرید الکتروموتور را برای شما آسان کنند.